Trefpuntlezing: Eendenkooien door Sander Wassing

Vervlogen, verlandt en verdampt: de eendenkooi in het Bennebroekse Rottegat,  door Sander Wassing

De manier waarop boeren hun agrarisch bedrijf inrichten staat al decennialang volop ter discussie. Het houdt de gemoederen bezig omdat het raakt aan allerlei gevoeligheden die ons allemaal aangaan: hoe willen we dat ons landschap eruitziet? Op welke manier wringt dit met de bescherming van de natuur? De boeren zijn de hofleveranciers van ons dagelijks brood, van het eten op ons bord.

Dat was vroeger uiteraard niet anders, maar de invulling daarvan was dat wel. Eeuwenlang waren er geen veestapels die grote aantallen mensenmonden konden vullen. Als een boer in de zeventiende eeuw tien tot vijftien koeien had, gold hij als zeer vermogend en dat waren de uitzonderingen. Grote aantallen koeien, varkens en kippen waren er nog niet. Voor een stukje vlees op het bord waren onze voorouders aangewezen op eendenbout. Dit werd gevangen in eendenkooien. Het was een vijver of een rechthoekige plas met vaak meerdere zijsloten (vangpijpen) die in een bocht steeds smaller het land inliepen en uitmonden in een vanghokje.

Een eendenkooi was ook een manier om wat te verdienen aan een stuk grond dat vaak onder water stond en dus voor landbouw waardeloos was. Dat bedacht ook Adriaen Pauw, heer van onder andere Bennebroek. Op een stuk grond naast het Haarlemmermeer, het Rottegat, liet hij een eendenkooi oprichten. Het mocht wat kosten: een klein fortuin van maar liefst 2100 gulden werd geïnvesteerd. Om kort te gaan: de eenden lieten het afweten en de onderneming draaide uit op een financieel fiasco.

Veel van de eendenkooien die er ooit waren, zijn allang verdwenen. Hoe gaat het er in een eendenkooi precies aan toe? Waarom werd het niets met de kooi van Adriaen Pauw? Welke zijn er nog en waarom is het belangrijk om kooien als Het Beloken Land bij Montfoort te behouden? Deze vragen worden tijdens de lezing aan de orde gesteld.

                                   Een eendenkooi vanuit de lucht gezien

Kosten: € 7,50. 
Opgeven kan via de mail: info@wijheemstede.nl of belt u 023 – 548 38 28.